Bộ môn Tâm lý - Giáo dục

Tóm tắt: Ngày nay, việc kết hôn muộn đã trở thành xu hướng của nhiều người trẻ. Bài viết đề cập đến khái niệm, mặt tích cực và mặt hạn chế của việc kết hôn muộn từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm khắc phục tình trạng trên.

Từ khóa: Kết hôn muộn, giới trẻ

1.Đặt vấn đề

Ở nhiều nước Châu Á, tỉ lệ kết hôn muộn cũng gia tăng. Tại Đài Loan (Trung Quốc) có khoảng 37% phụ nữ độ tuổi 30-34 tuổi đang độc thân, ở Bangkok (Thái Lan), 20% phụ nữ độ tuổi 40-44 cũng còn độc thân, tại Tokyo (Nhật Bản) là 21% và Singapore là 27%. Hiện nay, tỉ lệ độc thân chiếm khoảng 2,5% dân số Việt Nam, trong đó chủ yếu là nữ giới với tỷ lệ 87,6% tổng số người độc thân

Làn sóng “ngại kết hôn” cũng có xu hướng gia tăng tại Việt Nam. Việc kết hôn muộn dẫn đến nguy cơ già hóa nền dân số và ảnh hưởng tới nguồn lao động ở độ tuổi vàng của Việt Nam. Mới đây, chính phủ Việt Nam cũng khuyến khích nam nữ kết hôn trước 30 tuổi và sớm sinh con.

Tiến sĩ Trần Tuyết Ánh, Vụ trưởng Gia đình (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) cho rằng kết hôn muộn đang là xu thế của nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Lợi thế của người kết hôn muộn là đã chín chắn trong suy nghĩ, đầy đủ sự nghiệp, tài chính, hiểu biết và sẵn sàng cho lập gia đình, ít bị chi phối về điều kiện và môi trường sống. "Tuy nhiên, về mặt sinh học, ở giai đoạn sau 35 tuổi, con người dễ gặp trục trặc về sinh lý, tâm lý, đặc biệt là phụ nữ. Họ có thể khó sinh con hay sinh con khuyết tật"

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Tâm (TP HCM) cho hay, theo tâm lý học phát triển, thời kỳ trưởng thành là từ 18-35 tuổi. Đặc điểm quan trọng nhất của thời kỳ này là yêu, thiết lập mối quan hệ thân mật với người khác giới và xây dựng sự nghiệp. Ngoài 30, dù sự nghiệp vững vàng mà không có tình yêu, con người dễ rơi vào trạng thái cô độc, trống rỗng và lo âu. Nhiều người không muốn phấn đấu bởi con cái là động lực kéo dài của mỗi người, là mục đích sống nối tiếp.

2.Nội dung

2.1. Khái niệm kết hôn muộn

Theo Tử vi cổ học:

 Kết hôn lúc ở đại vận 12~21 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn sớm; kết hôn lúc ở đại vận 22-31 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn bình thường; kết hôn sau 31 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn muộn (Thủy nhị cục)

 Kết hôn lúc ở đại vận 13~22 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn sớm; kết hôn lúc ở đại vận 23-32 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn bình thường; kết hôn sau 32 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn muộn ( Mộc tam cục)

    Kết hôn lúc ở đại vận 14~23 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn sớm; kết hôn lúc ở đại vận 24-33 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn bình thường; kết hôn sau 33 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn muộn (Kim tứ cục)

   Kết hôn lúc ở đại vận 15~24 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn sớm; kết hôn lúc ở đại vận 25-34 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn bình thường; kết hôn sau 34 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn muộn (Thổ ngũ cục)

 Kết hôn lúc ở đại vận 16~25 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn sớm; kết hôn lúc ở đại vận 26-35 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn bình thường; kết hôn sau 35 tuổi, là thuộc nhóm kết hôn muộn (Hỏa lục cục)

2.2. Mặt tích cực và mặt hạn chế của việc kết hôn muộn

2.2.1.Mặt tích cực

Thứ nhất: Có nhiều thời gian hơn cho những đam mê

Kết hôn muộn sẽ giúp bạn có nhiều thời gian hơn để xác định những mục tiêu, ước mơ hay đơn giản là sở thích riêng… mà không cần phải sợ bất cứ sự ràng buộc nào. Điều này sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và không hối hận về sau vì đã bỏ lỡ ước mơ tuổi trẻ.

Thứ hai: Bạn dần hoàn thiện bản thân và trưởng thành về nhiều mặt

 Con người của bạn vào độ tuổi 30 sẽ chẳng thể nào giống một cô nàng hay anh chàng đang ở ngưỡng 20,  bạn sẽ nhận ra nhiều điều và trở thành phiên bản hoàn thiện nhất của bản thân mình. Khi ấy cũng chính là lúc bạn dừng lại những tháng ngày đắm chìm trong mật ngọt của tình yêu thời tuổi trẻ, để đến với mối quan hệ vững chắc hơn. Khi quyết định tiến tới hôn nhân, bạn sẽ tự ý thức được trách nhiệm của bản thân với gia đình, hiểu được đây chính là nơi mình cần vun đắp cho tương lai

Thứ ba:Chọn được người bạn đời tốt

Bước sang ngưỡng cửa của tuổi 30 bạn sẽ chẳng còn những tiêu chuẩn khắt khe về hình mẫu lý tưởng xa vời như phải nhà cao cửa rộng, cơ bắp cuồn cuộn… thay vào đó bạn sẽ dần thực tế hơn, xác định rõ đâu là thứ mình sẽ cần tìm kiếm ở người bạn đời. Lúc này, bạn sẽ hiểu được một người bạn đời chính là người đồng hành cùng bạn để vượt qua khó khăn, chông gai, thay vì là người để “ngắm” mỗi ngày.

Thứ tư: Có nguồn tài chính ổn định

Vấn đề tiền bạc không còn là rào cản trong tình yêu. Không những vậy, bạn và người ấy cũng không còn phải quá lo lắng về các vấn đề như nhà cửa, vốn làm ăn… Bên cạnh đó, con cái của bạn cũng sẽ có được điều kiện sống tốt hơn. 

Thứ năm: Bạn trân trọng giá trị hôn nhân 

Khi đã dành quá nhiều thời gian để tận hưởng những khoảnh khắc thanh xuân đẹp để của mình, đã đến lúc bạn chán và không còn cảm thấy quá tiếc nuối nếu bị “trói chân” bởi hôn nhân nữa. Hạnh phúc khi ấy đến với bạn theo một định nghĩa khác, không còn là những cuộc hẹn ở những nơi xô bồ… chỉ cần là những lời động viên nhau khi gặp khó khăn hay bữa ăn tối cùng nhau cũng đủ hạnh phúc rồi

Thứ sáu:Khả năng ly hôn thấp

Theo một nghiên cứu về vấn đề ly hôn được đăng trên trang Big Think, trì hoãn hôn nhân đến khi 32 tuổi sẽ làm giảm khả năng ly hôn. Thống kê cho thấy, nếu bạn kết hôn muộn so với độ tuổi kết hôn, thì cứ mỗi 1 năm muộn hơn tỷ lệ ly hôn sẽ giảm xuống 11%. Điều này được lí giải rằng khi già dặn hơn, suy nghĩ và hành động của bạn cũng sẽ trưởng thành theo. Khi đó bạn sẽ biết rõ hơn những gì bạn thật sự muốn từ một cuộc hôn nhân.

2.2.2.Mặt hạn chế của việc kết hôn muộn

Một là: Bạn mất nhiều thời gian để yêu 

Khi bạn đã một mình đi trên đoạn đường đời này quá lâu thì chắc hẳn bạn sẽ khó dung hòa cảm xúc với một người khác nữa. Điều này cũng có nghĩa là bạn sẽ khó chấp nhận hoặc cần một thời gian dài để tìm được sự đồng điệu đến từ nửa kia.

Hai là: Cảm xúc sẽ bị chi phối

Khi muốn kết hôn muộn để đảm bảo tài chính nghĩa là bạn đã đặt ưu tiên vật chất lên trên hết. Thế nên sau này, khi bạn chia sẻ cảm xúc thêm với một người khác nữa thì tình cảm của bạn cũng sẽ bị chi phối nhiều bởi những vấn đề vật chất. Bạn sẽ bị chi phối bởi rất nhiều việc khác nhau như: Kiếm tiền xây nhà, tiền đi chợ… nhưng đừng để việc này ảnh hưởng đến cuộc sống hạnh phúc của bạn hãy mạnh dạn chia sẻ với nửa kia.

Ba là:Vấn đề sức khỏe khi sinh con

Kết hôn muộn đôi khi không chỉ là vấn đề của cảm xúc mà điều cần bàn tới là khả năng sinh nở và làm cha mẹ. Nhiều nghiên cứu cho thấy độ tuổi thích hợp nhất để phụ nữ sinh con là vào khoảng 25 – 35 vì khi ấy sức khỏe của cả mẹ và bé sẽ được đảm bảo hơn. Nếu mang thai sau 35 tuổi, phụ nữ có thể gặp phải nhiều biến chứng như tiền sản giật, sẩy thai, sinh non, mang thai ngoài tử cung…

Chính vì vậy, khi đã quyết định kết hôn muộn bạn cần chuẩn bị một sức khỏe thật tốt để không ảnh hưởng đến quá trình mang thai và sinh nở.

Bốn là: Khoảng cách tuổi tác với con cái 

Không những việc sinh nở bị ảnh hưởng, mà ngay cả đến việc chăm sóc con sau khi bạn lên chức bố mẹ cũng gây khó khăn ít nhiều. Nếu quá lớn tuổi, đôi lúc bạn sẽ cảm thấy việc chăm sóc con trở nên khó khăn hơn. Khoảng cách với con càng xa cũng làm bạn gặp nhiều trở ngại hơn trong việc giao tiếp với trẻ sau này.

Năm là:Đời sống tình dục bị ảnh hưởng

Xuất phát từ đặc điểm sinh lý tự nhiên, khả năng tình dục ở cả hai giới có thể bị ảnh hưởng do quá trình lão hóa. Thế nhưng, tình dục trong hôn nhân lại luôn vô cùng quan trọng, nên bạn sẽ gặp phải những trở ngại lớn nếu đời sống chăn gối có dấu hiệu bị suy giảm do ảnh hưởng của tuổi tác.

Sáu là:Khó mang thai

Những cặp vợ chồng kết hôn muộn thường trì hoãn việc có con. Khi có tuổi, bạn có thể gặp nhiều vấn đề hơn trong việc thụ thai. Chưa kể trẻ sinh ra có nguy cơ cao mắc hội chứng Down và các vấn đề sức khỏe khác.

2.3. Biện pháp hạn chế xu hướng kết hôn muộn ở giới trẻ hiện nay

Việc thí điểm khuyến khích thanh niên kết hôn trước tuổi 30 nằm trong bối cảnh cụ thể là chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp đến năm 2030 và chỉ áp dụng ở vùng mức sinh thấp. Các quyền công dân được tôn trọng theo quy định pháp luật và mỗi người đều có quyền lựa chọn, chương trình chỉ khuyến khích.

Các địa phương có chính sách thí điểm khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con, như: Hỗ trợ mua nhà ở xã hội, thuê nhà, ưu tiên vào trường công lập, hỗ trợ chi phí giáo dục trẻ em, xây dựng kinh tế gia đình. Những người không muốn kết hôn hoặc kết hôn quá muộn sẽ bị tăng trách nhiệm đóng góp xã hội, cộng đồng.

.Địa phương có mức sinh cao tiếp tục vận động người dân không kết hôn và sinh con quá sớm, không sinh quá dày, nhiều con. Khẩu hiệu vẫn là "dừng lại ở hai con để nuôi, dạy cho tốt". Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ hướng dẫn các tỉnh, thành triển khai thực hiện chương trình này.

Đặc biệt, việc thí điểm khuyến khích thanh niên kết hôn trước tuổi 30 cũng như mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con được thực hiện, sẽ bãi bỏ quy định của tổ chức, cá nhân, cơ quan, đơn vị, cộng đồng liên quan đến mục tiêu giảm sinh, tiêu chí giảm sinh con thứ ba trở lên. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là người dân hoặc cán bộ, đảng viên được khuyến khích sinh con thứ ba.

3.Kết luận

Xu hướng kết hôn muộn của giới trẻ ngày càng chịu tác động của nhiều yếu tố khác nhau, chính vì vậy để có thể khắc phục vấn đề này cần có sự vào cuộc của toàn xã hội trong việc nâng cao nhận thức cho giới trẻ đối về tầm quan trọng của hôn nhân, gia đình đối với sự phát triển của bản thân, gia đình và xã hội.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trần Nam, 4 nguyên nhân dẫn đến kết hôn muộn, vnex press.net,2008
2. Http://vtv.vn, Khi người trẻ lựa chọn kết hôn muộn, tháng 6/2023

3.Tuổi trẻ.vn, Vì sao nguwif phụ nữ hiện đại ngày càng ngại kết hôn, 2023